Lịch sử Đảng bộ xã Phú Lộc từ năm 1945 đến năm 2010 là khoảng thời gian đầy khó khăn, thách thức nhưng cũng rất đỗi tự hào. Trải qua hơn 60 năm kể từ khi thành lập Chi bộ - Đảng bộ xã Phú Lộc dưới sự chỉ đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam, người dân Phú Lộc với truyền thống yêu nước, cần cù sáng tạo trong lao động, kiên cường bất khuất trong đấu tranh, đã không ngừng phấn đấu vươn lên đạt được những thành tựu to lớn trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ quê hương, đất nước.
Cách mạng Tháng Tám nổ ra, nhân dân Phú Lộc cùng với đồng bào cả nước vùng lên trong khí thế dân tộc quật cường, tham gia cách mạng giải phóng dân tộc, lật đổ ách thống trị của thực dân phong kiến, giành lại chính quyền, lập nên Nhà nước Dân chủ cộng hoà.
Trong cuộc kháng chiến chống Pháp trường kỳ gian khổ, vừa mới ra đời tháng 8 năm 1945, chi bộ Đảng đã cùng toàn thể nhân dân trong xã kiên cường bước vào cuộc kháng chiến bằng tất cả tinh thần “Thà hy sinh tất cả, chứ nhất định không chịu mất nước, nhất định không chịu làm nô lệ”. Tuy số lượng ít nhưng các đảng viên trong chi bộ Đảng Phú Lộc đã nêu cao tinh thần cách mạng, không sợ gian khổ, hy sinh, một lòng, một dạ sắt son với Đảng, tuyệt đối tin tưởng vào thắng lợi cuối cùng của cách mạng. Được nhân dân tin yêu và giúp đỡ, mọi nhiệm vụ đề ra đều hoàn thành, số lượng đảng viên cũng ngày càng lớn mạnh, chính quyền nhân dân và các tổ chức trong Mặt trận Việt Minh được hình thành và phát triển. Nằm trong vùng chiến khu Quỳnh Lưu – Nho Quan - Ninh Bình; chiến khu Ngọc Trạo – Thanh Hoá, cán bộ và nhân dân xã Phú Lộc đã đóng góp sức người, sức của góp phần trực tiếp làm nên chiến thắng Tây Nam Ninh Bình, chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ chấn động địa cầu.
Trong công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội và kháng chiến chống Mỹ cứu nước, hưởng ứng lời kêu gọi của Chủ tịch Hồ Chí Minh, Đảng bộ và quân dân Phú Lộc đã cùng với cả nước bước vào thời kỳ hàn gắn viết thương chiến tranh, xây dựng chủ nghĩa xã hội, cùng nhân dân Miền Nam hoàn thành cách mạng giải phóng dân tộc, cùng với nhân dân Miền Bắc đánh thắng hai cuộc chiến tranh phá hoại của đế quốc Mỹ. Đảng bộ và nhân dân Phú Lộc đã thực hiện tốt nghĩa vụ đối với Đảng, Nhà nước với khẩu hiệu “Thóc không thiếu một cân, quân không thiếu một người”, đóng góp sức người, sức của góp phần vào chiến thắng 30 tháng 4 năm 1975, giải phóng hoàn toàn Miền Nam, thống nhất đất nước.
Đất nước thống nhất, nhân dân Phú Lộc cùng nhân dân cả nước bước vào thực hiện hai nhiệm vụ chiến lược: xây dựng chủ nghĩa xã hội và bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa. Mặc dù gặp nhiều khó khăn, thử thách nhưng được sự chỉ đạo trực tiếp của Huyện uỷ Nho Quan, Đảng bộ và nhân dân trong xã đã nỗ lực vượt bậc, nhanh chóng xây dựng thành công mô hình phát triển kinh tế - xã hội.
Từ năm 1986, nhất là từ sau Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ VI (tháng 12 năm 1986), thực hiện công cuộc đổi mới, cán bộ và nhân dân Phú Lộc đã phát huy mọi tiềm năng, thế mạnh của địa phương, kịp thời đổi mới về tư duy, nhận thức về kinh tế xã hội, đặc biệt về công tác xây dựng Đảng bộ trong sạch vững mạnh, ra sức xây dựng quê hương phát triển theo con đường công nghiệp hoá – hiện đại hoá. Từ một vùng quê thuần nông, sau hơn 20 năm thực hiện công cuộc đổi mới, Phú Lộc ngày càng có nhiều đổi thay, khởi sắc. Nhân dân có cuộc sống ổn định và từng bước được cải thiện, ngày càng có nhiều hộ gia đình khá, giàu xây dựng được nhà cao tầng kiên cố, mua sắm được nhiều tiện nghi đắt tiền…15/15 thôn trong xã đã được công nhận thôn văn hoá. Các công trình điện, đường, trường, trạm đều được đầu tư xây dựng, nâng cấp đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của đời sống nhân dân.
Những thành tựu trên là kết quả của sự cố gắng, nỗ lực của nhân dân xã nhà cùng với sự lãnh đạo sáng suốt của Đảng bộ. Sau cách mạng Tháng Tám năm 1945 đến nay, Đảng bộ Phú Lộc đã nhanh chóng trưởng thành với những đảng viên kiên trung với đường lối của chủ nghĩa Mác – Lê Nin, tư tưởng Hồ Chí Minh. Đảng bộ Phú Lộc luôn đi sâu, đi sát, nắm bắt tình hình địa phương, đồng thời quán triệt sâu sắc chủ trương, đường lối của Tỉnh uỷ Ninh Bình và Huyện uỷ Nho Quan. Từ đó đề ra những nhiệm vụ cụ thể, lãnh đạo nhân dân toàn xã đoàn kết, thực hiện thắng lợi nhiệm vụ chính trị của Đảng bộ. Trong những năm qua, Đảng bộ Phú Lộc không ngừng phấn đấu vươn lên, liên tục đạt danh hiệu Đảng bộ trong sạch, vững mạnh.
Sáu mươi lăm năm đấu tranh cách mạng kiên cường và bền bỉ kể từ khi chi bộ Đảng ra đời, nhân dân và lực lượng vũ trang nhân dân xã Phú Lộc được Đảng và Nhà nước tặng thưởng nhiều danh hiệu cao quý.
Những trang sử hào hùng của Đảng bộ và nhân dân Phú Lộc trong 65 năm qua là vô giá, đó là kết quả của sự hy sinh không tiếc máu xương của của 114 liệt sỹ; hơn 100 thương binh, bệnh binh; đó là kết quả bao mồ hôi công sức, trí tuệ của lớp lớp các thế hệ cha anh trên quê hương Phú Lộc.
Trải qua chặng đường hai phần ba thế kỷ, Đảng bộ và nhân dân Phú Lộc tự hào với những thành tựu đã đạt được trên quê hương mình. Đó là một giai đoạn hào hùng, phát huy truyền thống cách mạng của cha ông trong đấu tranh, xây dựng quê hương, là kết quả phấn đấu hy sinh của bao thế hệ người dân Phú Lộc cùng đoàn kết đồng lòng để có được như ngày hôm nay, tạo niềm tin tươi sáng vào tương lai của mảnh đất giàu truyền thống anh hùng. Thành tựu trên là động lực to lớn để Đảng bộ và nhân dân Phú Lộc tự tin bước vào thời kỳ mới, đoàn kết xây dựng quê hương, góp phần tích cực vào sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước.
Nguồn: Lịch sử Đảng bộ xã Phú Lộc, xuất bản năm 2013.
